سالی ۵/ ۳ تریلیون دلار هزینه تحقق یک اقتصاد سبز

شرکت مشاوره مک‌‌کینزی می‌گوید، اگر می‌خواهیم برای رسیدن به هدف تولید کربن صفر تا سال ۲۰۵۰ شانسی داشته باشیم، کل هزینه‌‌ای که دولت‌ها، کسب‌‌وکارها و افراد در سراسر دنیا باید صرف انرژی و سیستم‌‌های کاربری اراضی کنند، باید سالی ۵/ ۳ تریلیون دلار افزایش یابد. این یعنی افزایش ۶۰درصدی سطح سرمایه‌‌گذاری‌‌های امروز که معادل نیمی از سود شرکت‌‌ها در سراسر دنیا، یک‌چهارم درآمد مالیاتی کل دنیا و ۷درصد هزینه‌های خانوار در دنیا است. همچنین یک تریلیون دلار دیگر نیاز است تا دارایی‌‌هایی را که کربن زیاد تولید می‌کنند به دارایی‌‌هایی که کربن کم تولید می‌کنند، تبدیل کنیم. مک‌‌کینزی در گزارش اختصاصی خود با عنوان «تحول کربن صفر: چقدر هزینه، کدام دستاورد؟» می‌گوید تحقق انتشار کربن صفر تا ۲۰۵۰ به تحول اساسی اقتصاد جهانی نیازمند است. این گزارش، شش ویژگی تحول به سوی اقتصاد سبز را نام می‌‌برد:

۱-جهانی بودن. منشأ کل دی‌‌اکسید کربن و گاز متانی که امروز منتشر می‌شود، هفت نوع انرژی و سیستم‌‌ کاربری اراضی است: برق، صنعت، حمل و نقل، ساختمان‌ها، کشاورزی، جنگلداری و ضایعات.

۲-پرهزینه بودن. هزینه‌های سرمایه‌‌ای دارایی‌‌های فیزیکی برای انرژی و سیستم‌‌های کاربری اراضی باید ظرف ۳۰ سال، سالانه ۵/ ۳ تریلیون دلار افزایش یابد و به مبلغ کل ۲/ ۹ تریلیون دلار برسد.

۳- متغیر بودن. هزینه‌های سرمایه‌‌ای در کل دنیا برای این تحول، باید در کوتاه‌مدت افزایش یابد و بعد، روند آن کاهشی شود.

۴- نامتوازن بودن. کشورهای در حال توسعه و مناطقی که سوخت فسیلی غنی دارند، بیشتر از بقیه در معرض تحول انتشار صفر هستند.

۵-در معرض ریسک بودن. ریسک‌‌های احتمالی عبارتند از افزایش قیمت‌‌های انرژی، نوسان عرضه انرژی و تخریب دارایی‌‌ها.

۶- فرصت‌‌های غنی. تحول به سوی دنیایی که انتشار کربن صفر دارد، برای کسب‌‌وکارها و کشورها فرصت‌‌هایی در حوزه‌های کربن‌‌زدایی از فرآیندها و محصولات و جایگزین کردن محصولات و فرآیندهایی که کمترین کربن را تولید می‌کنند، ایجاد خواهد کرد.

 اثر اقتصاد سبز بر مصرف‌‌کننده‌ها

قابل توجه‌‌ترین اثرات این تحول بر زندگی روزمره افراد، عبارتند از افزایش مبلغ قبض‌‌های انرژی، از دست رفتن مشاغل در صنایعی که انتشار کربن زیاد دارند، تغییر در تغذیه مردم، و افزایش هزینه‌های رایج به دلیل کاهش وابستگی ما به سوخت‌‌های فسیلی در جهت گرم کردن خانه‌ها و سفر و … .

این گزارش پیش‌‌بینی کرده که تبدیل بخش انرژی به کربن صفر و تقویت شبکه‌های برق برای جبران دو برابر شدن تقاضای جهانی تا ۲۰۵۰، رقم قبض‌‌ها را بین سال‌های ۲۰۲۰ و ۲۰۴۰ تا ۲۵ درصد افزایش خواهد داد. حتی وقتی تغییرات لازم ایجاد شوند، قیمت‌‌های برق تا سال ۲۰۵۰ همچنان ۲۰ درصد بیشتر خواهد شد، اگرچه نوآوری‌‌های تکنولوژیک ممکن است به تعدیل افزایش قیمت کمک کنند. اگر تولیدکننده‌ها نتوانند شبکه‌های برق کم‌‌هزینه منعطف درست کنند، هزینه‌ها به میزان چشمگیری بیشتر خواهد شد. با اینکه فاصله گرفتن از سوخت‌‌های فسیلی، ۱۸۵ میلیون شغل را تحت تاثیر قرار می‌دهد، اما اقتصاد سبز ۲۰۰ میلیون شغل جدید تا سال ۲۰۵۰ ایجاد خواهد کرد؛ از جمله هشت میلیون شغل در انرژی‌‌های تجدیدپذیر، هیدروژن و سوخت‌‌های زیستی. مصرف‌‌کننده‌ها با هزینه‌های جایگزین شدن سیستم‌‌های گرمایشی منازل و سوخت خودروهایی که با سوخت‌‌های فسیلی کار می‌کنند، مواجه خواهند شد و شاید مجبور شوند برای اجتناب از غذاهایی مثل گوشت که تولید آنها کربن زیادی منتشر می‌کند، وعده‌های غذایی خود را تغییر دهند. به هر حال، مک‌‌کینزی می‌گوید در بیشتر نقاط دنیا، کل هزینه‌های مالکیت و استفاده از وسایل نقلیه برقی، کمتر از وسایل نقلیه با سوخت بنزین یا گازوئیل خواهد بود.

طبق پیش‌‌بینی این گزارش، صنایعی که انتشار کربن بالا دارند – و امروز ۲۰ درصد تولید ناخالص جهانی را تشکیل می‌دهند – بیش از همه تحت تاثیر این تحول قرار خواهند گرفت. تولید زغال سنگ تقریبا تا سال ۲۰۵۰ متوقف خواهد شد، در حالی که تولید نفت و گاز نصف خواهد شد. همچنین شاهد افزایش ۳۰ درصدی هزینه تولید فولاد خواهیم بود، در حالی که تا سال ۲۰۵۰ تولید سیمان ۴۵ درصد گران‌‌تر خواهد شد.

  هزینه تاخیر

گزارش می‌گوید مسوولان در سراسر دنیا باید تحول را همین الان شروع کنند، چون هزینه‌های اقتصادی و اجتماعی آن در صورت هر گونه تاخیر یا اختلال در اجرای تحول، بیشتر خواهد شد. اگر تغییر از انرژی‌‌هایی که انتشار کربن بالا دارند به سوی انرژی‌‌هایی که انتشار کربن پایین دارند، به خوبی مدیریت نشود، کمبودها و افزایش قیمت‌‌ها در شرف وقوعند. نویسندگان گزارش می‌گویند «همه‌چیز بستگی به این دارد که تحولات چگونه مدیریت می‌شوند.» تحقق یک اقتصاد سبز، به همکاری بی‌‌سابقه بین کشورها و شرکت‌‌ها بستگی دارد. مک‌‌کینزی هشدار می‌دهد شیوه‌‌ای که مسائل در حال حاضر پیش می‌‌روند، نشان می‌دهد همین الان هم برای متوقف کردن افزایش دمای کره زمین و رساندن آن به ۵/ ۱ درجه بیشتر از سطوح قبل از صنعتی شدن، دیر شده است.

اورسولا فون درلاین، رئیس کمیسیون اروپا، می‌گوید مردم نباید انتظار داشته باشند که این تحول به نرمی صورت بگیرد. «قرار نیست از سیستم‌‌های مبتنی بر سوخت فسیلی به سوی سیستم‌‌های انرژی پاک، تحولی خطی داشته باشیم. باید درباره آن صادق باشیم. اما مسیر و همچنین تعهد ما به آن، مشخص است.» گزارش جدید مجمع جهانی اقتصاد درباره تغییرات اقلیمی، می‌گوید مسابقه انتشار کربن صفر، روش انجام کسب‌‌وکار را برای خیلی از شرکت‌‌ها برای همیشه متحول خواهد کرد. اما شرکت‌‌ها هنوز برای چنین چالشی آماده نیستند، چون داده‌هایی که برای پیش‌‌بینی آینده استفاده می‌کنند، قدیمی است. رهبران کسب‌‌وکار باید تحول به سوی اقتصاد سبز را یک فرصت ببینند.