- تفاوت بین مشکل – مساله – سوال و فرضیه
تفاوت سوال و فرضیه
همه مشکلات ریشه در برداشت غلط از یک واژه دارد و آن واژه Proposition است. واژه Proposition که در فارسی از آن با عنوان گزاره تحقیق یاد می شود یک تعریف دارد: گزاره تحقیق بیان رابطه آزمایشی و حدسی میان سازه های پژوهش است.
چون سازه ها در سطح بالائی از انتزاع قرار دارند و نمی توان به راحتی درباره آنها اظهارنظر کرد از روابط میان متغیرها صحبت می شود و بیان رابطه میان متغیرها فرضیه نامیده می شود. نمی خواهم با این جمله را دچار سردرگمی کنم. همه چیز بسیار ساده است. در هر تحقیق شما با تعدادی متغیر سروکار دارید. گزاره های تحقیق شما رابطه میان متغیرها را مورد بررسی قرار می دهد.
مثال: فرض کنید می خواهید رضایت کارکنان را از سایت سازمان را بررسی کنید. اگر حدس میزنید کارکنان از سایت سازمان رضایت دارند فرضیه مطرح کنید:
فرضیه تحقیق : کارکنان از سایت سازمان رضایت دارند.
اما اگر هیچ پیش زمینه فکری در مورد رضایت یا نارضایتی کارکنان از سایت سازمان ندارید سوال مطرح کنید.
سوال تحقیق : آیا کارکنان از سایت سازمان رضایت دارند؟
راهنمای نوشتن فرضیه تحقیق
ابتدا براساس عنوان تحقیق باید هدف اصلی تحقیق را بیان کنید.
هدف اصلی را به چند هدف فرعی تقسیم کنید.
به تناسب هر هدف فرعی یک فرضیه یا سوال بنویسید.
مثال: عنوان تحقیق بررسی عوامل موثر بر وفاداری کارکنان به سایت سازمان
هدف اصلی : بررسی عوامل موثر بر وفاداری کارکنان به سایت سازمان
هدف های فرعی
بررسی تاثیر رضایت کارکنان بر وفاداری آنها به سایت سازمان
بررسی تاثیر اعتماد کارکنان بر وفاداری آنها به سایت سازمان
بررسی تاثیر سودمندی ادارک شده بر وفاداری کارکنان به سایت سازمان
فرضیه های تحقیق
رضایت کارکنان بر وفاداری آنها به سایت سازمان تاثیر دارد.
اعتماد کارکنان بر وفاداری آنها به سایت سازمان تاثیر دارد.
سودمندی ادارک شده بر وفاداری کارکنان به سایت سازمان تاثیر دارد.
کاربرد سوال تحقیق
در پژوهش‌هایی که برای کشف روابط بین پدیده‌ها یا تبیین و علت‌یابی پدیده‌هاست فرضیه لازم است؛ البته به این شرط که مسئله از پیشینه مطالعاتی و ادبیات تحقیق برخوردار باشد. به عبارت دیگر، پژوهش‌های اکتشافی فرضیه‌بردار نیست و امکان ارائه فرضیه منتفی است. برای مثال چون تحقیقات مبتنی بر تصمیم گیری چندمعیاره ماهیت اکتشافی دارند بنابراین فرضیه مصداق نداشته و پرسش‌های پژوهشی مطرح شده است.
۱- مهمترین عوامل موثر بر رضایت مشتریان از سایت سازمان کدامند؟
۲- اولویت عوامل موثر بر رضایت مشتریان از سایت سازمان چگونه است؟
……………………………………………………………………………………………………………………………………………..
تفاوت بین مساله پژوهشی و مساله مدیریتی
مساله پژوهش یک موضوع خاص و تخصصی، دشوار، متناقض یا شکاف دانشی است که با هدف حل آن بیان می شود. مساله ممکن است به دنبال دانش و حل مسائل کاربردی باشد که به آگاهی، دانایی و توانایی ذینفعان پژوهش اضافه می کند و به آنها کمک می کند تغییر و بهبودی در وضعیت موجود دهند، یا مساله ممکن است به دنبال حل مسائل نظری با هدف گسترش و تولید دانش نو باشد.
به عبارتی با حل مساله پژوهشی در حوزه موضوعی و بافتی مشخص، دانش نو و کاربردی تولید می شود و دستاوردهای آن به ارتقای سلامتی، رفاه یا شادی جامعه کمک کرده و برای مجری آن نان و نام می آورد (نظری، 1391).
مشکل مدیریتی : امروزه بی تردید در اداره امور شرکتهای دولتی، مشکلات و موانعی وجود دارد که برخی از آنها منشاء بیرونی داشته و ناشی از شرایط محیط حاکم (اعم از محیط دور و محیط نزدیک) هستند و بر حسب گستردگی و تأثیر متقابل آنها و سازمان، مدیریت باید در خصوص کنترل، مقابله و دفاع یا پذیرش آنها و تغییر سازمان خود جهت انطباق با مشکلات موصوف اقدام کند. علاوه بر این برخی مشکلات نیز منشأ داخلی دارند که ضمن ایجاد مانع بر سر راه حرکت سازمان بسوی اهداف تعیین شده، توان شرکت در جهت مقابله با مشکلات بیرونی را نیز تحت تأثیر قرار می دهد.
مشکلات مدیریت در واقع یک اقدام گرا هستند. مسئله تحقیق: جمع آوری داده ها، نمونه گیری و تجزیه و تحلیل داده ها و سپس ترسیم نتیجه است. مشکلات تحقیق عمدتاً فقط بر علل تمرکز دارد.