آشنایی با بازارهای گاوی و خرسی
در زمینهی بازار مالی و سرمایه، با اصطلاحات گوناگونی روبهرو هستیم که شناخت آنها، برای فعالان این حوزه، بسیار واجب و الزامی است. یکی از این مفاهیم، بازارهای گاوی و خرسی است که به نامهای bull market و bear market نیز شناخته میشود. در این مطلب قصد داریم تا این دو بازار را با ادبیاتی ساده، توضیح دهیم. آشنایی با مفهوم بازارهای گاوی و خرسی، به شما کمک میکند تا در هر مقطع زمانی بلند مدت، بتوانید روند کلی بازار را شناسایی نمایید.
وضعیت بازار
در حالت کلی، روند بازار سرمایه، سه وضعیت میتواند داشته باشد. یا اوضاع رو به رشد و روند صعودی دارد، یا روند نزولی است و یا اینکه وضعیت ثابت باقی میماند. وضعیت ثابت به ندرت رخ میدهد و همواره یا روند رو به رشد و یا نزولی در بازار رؤیت میشود. بر اساس همین روند تغییرات قیمتی در نرخ سهام بازار سرمایه، میتوان نوع بازار اعم از گاوی یا خرسی بودن را مشخص نمود.
بازارهای گاوی و روند صعودی در ارزش سهام
همانطور که در تیتر اشاره کردیم، بازارهایی که روند قیمت سهام در آن صعودی و افزایشی باشد، به نام بازارهای گاوی شناخته میشوند. اگر به مبارزهی حیوان گاو توجه کرده باشید، میبینید که شاخهای خود را به طرف بالا میگیرد. همین امر، سبب شده تا به دلیل نمودار صعودی قیمتها در این بازار، نام «گاوی» به این بازار اطلاق یابد.
در بازار گاوی، تقاضا زیاد و عرضه کم است. این موضوع منجر میشود تا قیمت سهام روند افزایشی داشته باشد. وقتی از افزایش قیمت سهام صحبت میکنیم، در واقع به این موضوع اشاره میکنیم که سوددهی بازار بالاتر میرود و سرمایهگذار رضایت بیشتری کسب مینماید.
ویژگیهای بازارهای گاوی
خوشبینی سرمایهگذاران برای کسب سود در آینده، یکی از بارزترین ویژگیهایی است که در چنین بازارهایی دیده میشود. چراکه روند صعودی قیمت سهامها در این اوضاع، نشان میدهد که احتمالاً در آینده، نرخ فروش سهام خریداری شده، بالاتر خواهد بود و در نتیجه از مابهالتفاوت این قیمتها، سود به دست میآید.
البته کارشناسان و متخصصین توصیه میکنند تا برای کاهش خسارات احتمالی، از روش توزیع سرمایه در کلاسهای دارایی متفاوت استفاده کنند. این روش که شرح مفصلی از آن را در مطالب بعدی، ارائه خواهیم داد، به سرمایهدار توصیه میکند تا سرمایهی مورد نظر خود را برای خرید سهام از شرکتهای مختلف ارائه دهد. در این حالت، در صورتی که یکی از شرکتها متحمل ضرر شود، سرمایهگذار از طریق سایر سرمایهگذاریهایی که انجام داده است، آن زیان را جبران مینماید. حداقل میتوان گفت که در بدترین شرایط نیز، تمام سرمایهی شخص در خطر نخواهد بود.
ویژگی دیگری که در بازارهای گاوی دیده میشود، احتمال ایجاد حباب در قیمت سهام است. حبابها در پی افزایش تقاضا ایجاد میشوند. حباب سبب میشود تا نرخ معاملات سهام با ارزش واقعی آن، تفاوت چشمگیری داشته باشد.
بازارهای خرسی و روند نزولی در ارزش سهام
بازارهای خرسی، در مقابل بازارهای گاوی قرار میگیرند. بنابراین، قیمت سهام در این بازار، یک روند نزولی و کاهشی خواهد داشت. همین کاهش قیمتها سبب میشود تا کمتر کسی تمایل داشته باشد تا در چنین اوضاعی، سرمایهگذاری کند. در حقیقت رقم سرمایهی شما هر روز با ارزش کمتری روبهرو خواهد شد. بنابراین خرید هر سهام در هر زمان، چندان عاقلانه به نظر نمیرسد زیرا احتمالاً در روزهای آتی همان سهام با نرخ پایینتری، در دسترس خواهد بود.
شناسایی بازارهای گاوی و خرسی
تشخیص اینکه بازار از نوع گاوی است یا خرسی، کار سادهای نیست! اولین نکتهای که باید مد نظر داشته باشید آن است که گاوی یا خرسی بودن بازار، تنها در یک بازهی زمانی طولانی قابل تشخیص خواهد بود. یعنی در بازههای زمانی کوتاه، نوسانات افزایشی یا کاهشی همواره وجود دارد. مسألهی دوم این است که برای این بازهی طولانی مدت، باید رفتار و روند بازار را تحت نظر قرار داده و بررسی نماییم. یعنی ببینیم که قیمت سهام در طول این مدت، بهطور میانگین چه روندی را طی نموده است. برای این کار، شاخصهای مختلفی وجود دارد که شرح آنها در این مقاله، نمیگنجد.
اهمیت شناخت نوع بازار از نظر صعودی یا نزولی بودن
همانطور که در این مقاله شرح دادیم، با بررسی قیمت سهام در یک مقطع زمانی بلند مدت، میتوان تعیین کرد که بازار سرمایه در وضعیت بازار گاوی به سر میبرد یا خرسی؟ در این بخش میخواهیم کاربرد تعیین نوع بازار از نظر گاوی یا خرسی بودن را بیان کنیم. به عبارت سادهتر، به این پرسش که برای سرمایهگذار چه اهمیتی دارد که بداند بازار گاوی است یا خرسی، پاسخ خواهیم داد.
روند نزولی یا صعودی بودن قیمت سهام در بازار سرمایه، سبب رفتارهای متمایزی از سرمایهگذاران خواهد شد. هر یک از ما اگر بدانیم که قیمت کالای مورد نظرمان، فردا و روزهای آینده ارزانتر میشود (رفتار بازارهای خرسی)، برای خرید آن تا روزهای آتی صبر خواهیم کرد! و برعکس اگر بدانیم که قیمتها در آینده افزایش پیدا میکند (بازارهای گاوی) برای خرید کالای مورد نظر، عجله میکنیم.
تابه اینجا یک رفتار منطقی از سرمایهگذار برای مواجه با بازارهای گاوی و خرسی را بیان کردیم. اما نیاز داریم تا بدانیم سرمایهگذار در مواجه با بازار خرسی، دقیقاً چه کاری را باید انجام دهد؟ آیا میتوان تمام معاملات و سرمایهگذاریها را برای این مدت، متوقف کرد؟ در پاسخ باید بگوییم که در بازار خرسی، سرمایهگذار در صورت خرید سهام بلندمدت دچار ضرر میشود. این در حالی است که با خرید و فروش سریع سهام، میتوان سود خوبی را بهدست آورد!
جمعبندی
بازارهای گاوی و خرسی، انواع خاصی از بازارهای سرمایه هستند. شناخت این انواع بازار، به سرمایهگذار کمک میکند تا رفتار مناسبی را دنبال کند. این بازارها براساس روند افزایشی یا کاهشی نرخ و ارزش سهام در یک مقطع زمانی بلند مدت نامگذاری شدهاند. در بازارهای گاوی، قیمت سهام شرکتها، روند صعودی و افزایشی دارد. بنابراین احتمالاً سرمایهگذاران با خرید سهام در این موعد، با سود خوبی در آینده مواجه خواهند شد. این در حالی است که بازارهای خرسی روند نزولی و کاهشی در خصوص قیمت سهام دیده میشود. بنابراین بیشتر سرمایهگذاران از سرمایهگذاری در چنین بازاری پرهیز میکنند. البته با خرید و فروش سریع سهام (کوتاه مدت) میتوان در بازار خرسی نیز به سود خوبی رسید.