شخصیت سرمایه گذاری در موفقیت و شکست افراد نقش پررنگی ایفا می‌کند. اما چگونه می‌توان یک سرمایه گذاری موفق را تجربه کرد؟ به عقیده بسیاری از افراد، عادات و طبیعت افراد در شکل‌گیری شخصیت موثرند.
فکر می‌کنید چرا سرمایه گذارانی در دنیا همیشه بازار را شکست می‌دهند؟ دلیل این امر چیست؟ آیا تنها داشتن پول و یا زمان‌بندی مناسب برای ورود و خروج به سهم‌های مختلف عامل این پیروزی است؟ طبیعتا عناصر دیگری هم در این زمینه دخیل هستند. این افراد با تمایلات طبیعی خود آشنا هستند. آن‌ها از روش‌ها و راهبردهایی بهره می‌برند که با عادات و کارایی مغزشان تطابق دارد.
بد نیست در اینجا به جمله‌ای از وارن بافت (Warren Buffet) اشاره کنیم. بر طبق گفته‌های او برای موفقیت در امر سرمایه گذاری نیازی به هوش فراوان و فوق‌العاده نیست؛ بلکه تنها باید به عاداتی روی آورد که بر اساس آن بتوان از مواردی که سایر سرمایه گذاران را دچار مشکل می‌کند، پرهیز کرد. چنین کنترل رفتار و عاداتی خود عاملی است برای موفقیت در بازار سرمایه.
شخصیت سرمایه گذاری شما چگونه است؟
ممکن است در این مطلب به استراتژی‌هایی برخورد کنید که با شخصیت سرمایه گذاری شما مطابقت داشته باشد. شاید یکی از این موارد موجب جلب توجه شما شود.
اما در این میان برای شناسایی شخصیت سرمایه گذاری چندین سوال پیش می‌آید:
- چقدر خود را می‌شناسید؟
- فکر می‌کنید به شناخت کافی از خود رسیده‌اید؟
- با توجه به شناختی که از خود دارید، گمان می‌کنید آیا شخصیت ریسک‌پذیری دارید؟
- آیا می‌توانید ضرر و زیان را تحمل کنید؟ اگر پاسختان مثبت است تا چه میزان می‌توانید تحمل کنید؟
- چه مقدار از وقت خود را می‌توانید صرف مسائل مرتبط با سرمایه گذاری کنید؟
- یک سهم را تا چه عمقی می‌توانید بررسی کنید؟
- برای بررسی یک سهم تا چه میزان می‌خواهید پیش بروید؟
در اینجا یک آزمون کوتاه را ارائه می‌کنیم. بر طبق نتایج این آزمون می‌توانید متوجه شوید که شخصیت سرمایه گذاری شما از کدام نوع است.
سوالات آزمون شناسایی شخصیت سرمایه گذاری
در ادامه سوالاتی را به همراه چهار گزینه مطرح خواهیم کرد. به این سوالات پاسخ دهید تا در ادامه با توجه به کلید آزمون، به شخصیت سرمایه گذاری خود پی ببرید.
سوال اول:
فرض کنید به یک فروشگاه رفته‌اید. قفسه‌های فروشگاه پر از محصولاتی است که قصد خرید آن‌ها را دارید. از میان موارد زیر کدام گزینه در اولویت شما قرار می‌گیرد؟
- اگر برندی را ببینید که قبلا هم از محصولات آن استفاده کرده‌اید آن را خریداری می‌کنید؛ حتی اگر برندهای دیگر محصولاتی با رنگ‌ولعاب بیشتر تولید کرده باشند.
- برند گران‌تر را ترجیح می‌دهید. مخصوصا که برند مد نظرتان امروز ۲۰ درصد هم تخفیف دارد.
- به سراغ برندی می‌روید که اخیرا تبلیغات فراوانی را در خصوص اثرات خارق‌العاده آن می‌بینید.
- یک برند ارزان را برمی‌گزینید؛ برندی که از جانب سازمان غذا و دارو تاییدیه نگرفته اما نظرات مشتریانش همیشه مثبت و رضایت‌بخش بوده است.
سوال دوم:
با ورود به حساب کارگزاری خود، از مشاهده کدام یک از گزینه‌های زیر خوشحال‌تر خواهید شد؟
- رشد شاخص بازار به میزان چهار درصد. البته در این میان سهم‌های شما رشدی یک درصدی را تجربه کرده‌اند.
- یکی از نمادهایی که در سبد سهام خود دارید، نتوانسته سود پیش‌بینی‌شده را محقق کند. در نتیجه سهم مذکور ۳۰ درصد افت قیمت داشته است. البته اکنون می‌توانید سهام بیشتری را در قیمت پایین‌تر خریداری کنید.
- در طی شش ماه گذشته روند یکی از سهم‌های شما مشخص بوده؛ یعنی میان دو قیمت خاص نوسان داشته است. اما شما هم‌چنان معتقد هستید که سهم مذکور با گذشت زمان دو و یا حتی چهار برابر رشد خواهد کرد. تصور شما این است که در بلندمدت یک سرمایه گذاری موفق انجام داده‌اید.
- یکی از سهم‌های سبد شما رشدی ۱۵ درصدی داشته است. اما این رشد بر اساس هیچ منطقی نبوده است و لازم است در این خصوص تحقیقات بیشتری انجام دهید.
سوال سوم:
زمانی که به شهر بازی می‌روید، کدام‌یک از کارهای زیر را انجام می‌دهید؟
- در کنار فرزندان خود به سراغ چرخ‌وفلک و یا اسب گردون می‌روید.
- بازی واقعیت مجازی از نظر شما گزینه بهتری است؛ آن هم با تم زامبی!
- ترن هوایی را امتحان می‌کنید.
- در این مواقع فو‌دکورت گزینه بهتری است.
سوال چهارم:
برای این‌که در مورد خرید، فروش و یا نگهداری سهمی تصمیم‌گیری کنید، به چه میزان اطلاعات نیاز دارید؟
- به تحلیل‌ها و خبرهای معمولی اکتفا می‌کنید؛ اخباری که در سایت رسمی بورس، رسانه‌ها و یا توسط اشخاص رسمی می‌توان به آن‌ها دسترسی داشت.
- برای سرمایه گذاری موفق به سراغ بررسی انجمن‌های آنلاین شرکت می‌روید و مشتریان آن را تجزیه‌وتحلیل می‌کنید.
- به اطلاعات مندرج در صورت‌های مالی و ژورنال‌های سرمایه گذاری و هم‌چنین اخبار صنعتی بیشتر اعتماد دارید. با استفاده از این منابع خودتان شخصا تحلیل را انجام می‌دهید.
- به جای دنبال کردن اخبار سهم، اخبار صنعتی را دنبال می‌کنید که سهم شما یکی از نمادهای فعال در آن حوزه است. حتی اگر اطلاعاتی که از شرکت مد نظر شما در دست است کم باشد، باز هم چنین کاری را انجام می‌دهید.
سوال پنجم:
فرض کنید سهام‌دار شرکتی هستید. ناگهان متوجه می‌شوید که نام شرکت مذکور در تیتر اخبار به چشم می‌خورد. کدام یک از اخبار زیر مخل آسایش شما نخواهد بود؟
- شرکتی که شما سهام‌دارش هستید در طی تصمیمی قرار است که مدتی پرداخت سود نقدی را معلق کند.
- عرضه محصول جدید شرکت مذکور، حداقل تا پنج ماه آینده به تعویق افتاده است.
- سروصدایی از جانب هیئت‌مدیره به گوش می‌رسد؛ آن‌ها در صدد برکناری مدیر عامل هستند. حتی یک فرد خبره را نیز به عنوان گزینه‌ای مناسب برای جایگزینی در نظر دارد.
- شرکت شما در کشوری واقع شده است که ارز آن کم‌ارزش شده است.
سوال ششم:
سرمایه گذاری در کدام یک از کسب‌وکارهای زیر موجب هیجان بیشتر شما خواهد شد؟
- یک شرکت با ثبات که هنوز می‌تواند با کاهش هزینه‌ها و به کارگیری استراتژی‌های جدید و هم‌چنین همکاری با دیگران رشد چشمگیری داشته باشد.
- یک شرکت جدید و کم‌نام‌و‌نشان که شاید چندین سال طول بکشد تا نامی برای خود دست‌وپا کند. انتظارات عجیب و غریبی هم از قیمت سهام این شرکت وجود ندارد.
- یک شرکت خلاق که دارای نوسان نیز هست؛ این شرکت پتانسیل آن را دارد که جایگاه خوبی در کسبوکار به دست آورد و یا جایگاه جدیدی بسازد. از نظر شما خرید سهام این شرکت‌ها، یک سرمایه گذاری موفق را در پی خواهد داشت.
- شرکتی که بر سرمایه گذاری در کشورهایی با اقتصاد در حال توسعه سریع تمرکز دارد.
سوال هفتم:
برای این‌که ثروتی به دست آورید، تا چه میزان می‌توانید نوسان را تحمل کنید؟
- من اصلا انتظار رشد عجیب‌وغریب و بیش از حد را ندارم. دوست دارم تنها برای چند سال در یک سهم بمانم و سود معقولی از آن کسب کنم.
- ترجیح می‌دهم موقعیت‌های پر ترس و استرس را تحمل کنم ولی در نهایت سود خوبی از سرمایه گذاری برداشت کنم.
- مدتی طولانی به سهامم دست نمی‌زنم و آن را نگهداری می‌کنم. زمانی که همه در حال فروش هستند، من این کار را انجام نمی‌دهم. البته این‌ها به شرط آن است که به رشد سهم در بلندمدت اطمینان داشته باشم.
- قادرم نوساناتی مانند تغییرات قیمت ارز و یا تنش‌های سیاسی را که فراتر از حیطه کنترل مدیریت شرکت است، تحمل کنم.
پاسخ تست‌های مربوط به شناسایی شخصیت سرمایه گذاری
اگر به تمام سوالات پاسخ داده‌اید، زمان آن رسیده است که با بررسی گزینه‌ها در مورد شخصیت سرمایه گذاری خودتان اطلاعاتی کسب کنید.
اگر بیشتر پاسخ‌های شما گزینه یک است
یعنی شما پول خود را به سختی به دست آورده‌اید. به همین دلیل است که چندان اهل ریسک نیستید. حتی اگر بدانید که با ریسک بیشتر می‌توانید سود خوبی کسب کنید، حاضر به انجام چنین کاری نخواهید بود.
صبوری ویژگی بارز شما در سرمایه گذاری است. یعنی شما می‌توانید منتظر بمانید تا سهام یک شرکت ارزشمند به قیمت مناسبی برسد و در آن قیمت خرید خود را انجام دهید.
ممکن است سهام انتخابی شما توجه هیچ‌کس را در یک مهمانی و دورهمی جلب نکند. چرا که صحبت از شرکت‌های بزرگی که مدتی طولانی در حال رقابت بوده‌اند، جذابیت چندانی برای افراد ندارند. اما به هر حال نوبت درخشش و سرمایه گذاری موفق شما نیز خواهید رسید. این اتفاق زمانی می‌افتد که پاسخ صبر خود را بگیرید.
اگر شخصیت سرمایه گذاری شما این‌چنین است، به سراغ سهام بنیادین بروید. سهامی که آن‌قدر بزرگ هستند که به آسانی شکست نخورند. اگر پاسخ‌های شما به پرسش‌های فوق شامل ترکیبی از گزینه‌های یک و دو است، می‌توانید پنج الی ۱۰ درصد سبد سهام خود را به شرکت‌های کوچک اختصاص دهید؛ شرکت‌هایی که به رغم کوچک بودن، عملکرد مناسبی دارند.
اگر بیشتر پاسخ‌های شما گزینه دو است
این‌طور که پیداست، شما به عملکرد شرکت‌ها، صورت‌های مالی و نحوه مدیریت آن‌ها اهمیت می‌دهید. اما پاسخ‌های شما شخصیت سرمایه گذاری شما را این‌چنین نشان می‌دهد: شما در پی سهام شرکت‌هایی هستید که ارزش بازار کم و متوسطی دارند.
زمانی که افراد به دنبال خرید سهام شرکت‌های بزرگ می‌روند، شما عملی متفاوت انجام می‌دهید. به سراغ شرکت‌های کوچک و متوسطی می‌روید که عملکرد قابل قبولی در بازار رقابتی دارند. از نظر شما این امر می‌توانید به یک سرمایه گذاری موفق منتهی شود.
چنین شرکت‌هایی اغلب در چشم بازار چندان پررنگ جلوه نمی‌کنند. حتی ممکن است سهام این شرکت‌ها دچار ریزش زیادی هم بشوند. اما شما چنین ریسکی را به جان می‌خرید و امید دارید که سودهای بیشتری کسب کنید.
شما می‌توانید پرتفویی تشکیل دهید که شامل سهام شرکت‌هایی این‌چنین است. در این میان هدف شما کسب بازدهی بالاتر از بازار است. اما اقدام عاقلانه آن است که تنها ۱۰ الی ۴۰ درصد سبد خود را به این گونه سهم‌ها اختصاص دهید.
اگر نمی‌توانید ریزش قیمتی در حد ۲۵ الی ۳۰ درصد را تحمل کنید، وزن سهام این شرکت‌ها را در سبد خود پایین بیاورید. البته اگر اغلب پاسخ‌های شما گزینه دو است، باید بگوییم شخصیت سرمایه گذاری شما به گونه‌ای است که می‌توانید نوسانات ۳۰ درصدی را تحمل کنید.
اگر بیشتر پاسخ‌های شما گزینه سه است
گزینه‌های انتخابی شما در خصوص سوالات شناسایی شخصیت سرمایه گذاری نشان‌دهنده علاقه‌تان به فناوری است. شما در بازارهای مالی به دنبال سهام شرکت‌هایی هستید که شرایط فعلی را به چالش می‌کشند. در واقع شما در پی کسب‌وکارهایی هستید که گام نخست را برمی‌دارند؛ کسبوکار خود را محدود نمی‌کنند و در نهایت از نسخه اصلی بهتر خواهند شد.
شخصیت سرمایه گذاری شما حاکی از این امر است که از شرکت‌هایی استقبال می‌کنید که به دنبال خلق یک بازار کاملا جدید هستند. این شرکت‌ها محصولی را ارائه می‌کنند که تا پیش از آن اصلا نمی‌دانستیم که به چنین محصولی چقدر نیاز داریم!
مزایا و معایب سرمایه گذاری در شرکت‌های ساختارشکن
این شرکت‌ها ساختارشکن هستند. چرا که قواعد موجود را از بین می‌برند و در کسبوکار خود به دنبال نوآوری و تحول هستند. در این شرکت‌ها جایی برای روش‌های ارزش‌گذاری سنتی بازار مانند نسبت P/E یا تنزیل جریان نقدی آینده وجود ندارد.
این شرکت‌ها اعداد و ارقامی گیج‌کننده دارند. چرا که فعالان حاضر در بازارهای مالی، ابزار لازم را برای محاسبه ارزش چنین شرکت‌هایی در اختیار ندارند. چالش قواعد فعلی و مرسوم اساس کار این شرکت‌هاست. افرادی که به چنین شرکت‌هایی علاقه نشان می‌دهند، چندان به دنبال تحقیق کردن نمی‌روند؛ چرا که می‌دانند اگر این شرکت‌ها موفق شوند، بازار را تکان می‌دهند. البته در آن سوی این قضیه، اگر این شرکت‌ها با شکست مواجه شوند، قطعا شکست سخت و تلخی رقم خواهد خورد.
همه می‌دانیم که هرچه بخواهیم بیشتر اوج بگیریم، احتمال شکست و سقوط نیز افزایش پیدا می‌کند. زمانی که دست روی چنین شرکت‌هایی می‌گذارید، همواره باید گوش به زنگ باشید. هم‌چنین باید مدام از لحاظ روانی آمادگی تغییر نظر را در مورد یک سرمایه گذاری خاص داشته باشید. به طور کل تنها افراد منعطف می‌توانند در این شرکت‌ها سرمایه گذاری کنند.
اما سرمایه گذاری موفق در چنین شرکت‌های ساختارشکنی با هیجان فراوانی همراه است. به همین ترتیب چنین اقداماتی ریسک فراوانی را نیز در پی دارد. اگر اشتباهی از جانب شما رخ دهد، بهای سنگینی باید برای آن بپردازید. اگر نسبت ریسک به پاداش را در نظر بگیرید، می‌توانید در انتخاب سهام طوری عمل کنید که سرمایه شما در معرض ریسک کمتری قرار گیرد.
اگر بیشتر پاسخ‌های شما گزینه چهار است
شخصیت سرمایه گذاری شما به گونه‌ای است که به دنبال جستجوی فرصت‌های سرمایه گذاری هستید. در این مسیر حتی از سرمایه گذاری در صنایع سایر کشورها نیز هراسی به دل راه نمی‌دهید. در واقع شما در پی نرخ بازدهی بسیار بالایی هستید. به بیان ساده‌تر ترجیح شما این است که در بازارهایی سرمایه گذاری کنید که احتمال توسعه و رشد بیشتر است.
البته سرمایه گذاری در سایر کشورها و هم‌چنین در بازار ارز دیجیتال امر آسانی نیست. سرمایه گذاری موفق و حضور در این بازارها نیازمند دانش و اطلاعات فراوانی است. شما باید از قوانین مربوط به سهام‌داران آن کشور مطلع شوید. هم‌چنین باید به دنبال نحوه کارکرد تکنولوژی‌هایی باشید که از آن بی‌خبرید. ریسک‌های ارزی، نوسانات شدید و هم‌چنین مسائل سیاسی از جمله عوامل دیگری هستند که باید به آن‌ها توجه کنید. بر همین اساس می‌توانید بخشی از پرتفوی خود را به این نوع از سرمایه گذاری اختصاص دهید.
اگر پاسخ‌های شما ترکیبی از گزینه‌های یک تا سه است
با توجه به پاسخ‌هایی که دادید باید بدانید که شخصیت سرمایه گذاری شما بی‌ثبات است. شما تنها به دنبال فرصت‌های مختلف هستید. در جریان هستید که سرمایه گذاری در بازار بورس می‌تواند موجب جلو زدن شما از تورم شود. اما شاید گاهی به این امر شک کنید؛ حتی ممکن است بخاطر اشتباهاتی که در گذشته در سرمایه گذاری داشته‌اید، کمی احتیاط کنید. شاید هم به دلیل نوسانات قیمت سهام، باید در مورد میزان تحمل ریسک تجدید نظر کنید.
شخصیت سرمایه گذاری شما به شکلی است که به دنبال فرصت‌های خوب می‌روید. چنین رویکردی ندارید که سهامی را بخرید و نگهداری کنید؛ یا حتی این اخلاق را هم ندارید که بخواهید هر روز بازار را رصد کرده و معامله کنید. اما نکته مهم این است که با سرشت و ذات خود جدال نکنید و طبق طبیعت ذهنی خود پیش بروید.
شما تحمل مقداری ریسک را دارید. از سویی دیگر بهتر است که پرتفوی خود را متنوع بچینید و سهام شرکت‌های مختلفی را داخل سبد خود داشته باشید. به این طریق می‌توانید یک سرمایه گذاری موفق را تجربه کنید.
در نهایت فراموش نکنید که وضعیت کنونی بازار می‌تواند بر پاسخ‌های شما اثر بگذارد. بهتر آن است که شخصیت سرمایه گذاری خود را کشف کنید و خودتان بر همین اساس بهترین استراتژی را به کار بندید. در بازار نزولی فرصت‌های فراوانی وجود دارند. این فرصت‌ها صرفا مربوط به خرید سهام نیستند. بلکه موقعیت‌هایی هستد که می‌توانید در آن‌ها شخصیت و استراتژی مناسب خود را بهتر بشناسید.